Ankara – elmadağ – yeşildere mevkii
Halk arasında “Seyyid Cemali” adıyla anılan Mehmed Cemal Efendi, Çeribaşı Doğan Bey’in oğludur. Hayatı ve kişiliği hakkında kaynaklarda bir bilgiye ulaşılamamıştır. Yozgad Köyü (günümüzde Elmadağ ilçe merkezi) yakınlarında, ”Yeni Şeyh” adı verilen yerleşmede bir cami ve bir zaviye yaptırır. Mehmed Cemal Efendi’nin zaviye binası günümüze ulaşmamıştır. Türbesi ise “Dere Şeyh” adı verilen ve günümüzde ”Yeşildere” adıyla bilinen mahallenin Özbağlar mevkiinde bulunmaktadır. Yeşildere yerleşmesine yaklaşık yedi km uzaklıkta ve ulaşım yolu topraktır. Türbenin özgün mimarisi tamamen bozulmuş ve ahalinin gayretiyle yeniden yapılmış, türbe içinde üç mezar bulunmaktadır. Bahçesinde antik çağlara ait mermer sütun ve başlıkları görülür. Çevresinde ardıç korulukları vardır.
01 Eylül 1848 tarihli belgede ”Ankara’da medfun oğlu Doğan Bey oğlu Mehmed’in, Yeni Şeyh adlı köyde yaptırmış olduğu cami ve zaviye hasılatının vali tarafından zabtedildiği” anlaşılmaktadır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen Doğan Bey Türbesi’nin çevresi bir duvarla koruma altına alınarak düzenlenmesi, Mehmed Cemali Efendi Türbesi’nin de dönemin mimarisine uygun bir şekilde yeniden yapılması, ulaşım yolunun her mevsimde kullanılabilir duruma getirilmesi güzel bir hizmet ve “yad-ı cemil” olur.
Kaynak ; Manevi Mimarlarıyla Ankara , Abdülkerim Erdoğan , Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayınları
Ankara Velileri I-II , Abdülkerim Erdoğan , Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayınları
