istanbul – merdivenköy – gözcü baba türbesinde

Mehmed Ali Hilmi Dedebaba, 1842 yılında Sul­tanahmet semtinde Güngörmez Mahallesi’nde doğmuştur. Babası, mahalle camiinin imamı olan Nuri Efendi, annesi ise Emine Şerife Bacı’dır.

Mehmed Ali Hilmi Dedebaba’nın hem babası hem de annesi Bektaşi’dir. Merdivenköy Şahkulu Sultan Bektaşi Tekkesi Şeyhi Malatyalı Hacı Hasan Baba‘dan nasip almışlar­dır. Mehmed Ali Hilmi Dedebaba da Bektaşilik konusunda ilk eğitimini ailesinden almış, daha sonra Malatyalı Hacı Hasan Baba’ya intisap etmiştir. Bununla birlikte babasından medrese eğitimi de alan Mehmed Ali Hilmi Baba, küçük yaşta hafız olmuş ve babasının vefatı üzerine onun imamlık görevini dev­ralmıştır.

Merdivenköy Şahkulu Sultan Dergahı‘nda Hacı Hasan Baba’nın Hakk’a yürümesi üzerine Mehmed Ali Hil­mi Dedebaba’nın rehberliğini yapmış olan Aşçı Ali Baba posta oturmuştur. Onun da Hakk’a yürümesi üzerine 22 yaşındaki Mehmed Ali Hilmi Dedebaba, dervişlerin seçimiyle dergahta posta geçmiştir. Aynı yıl Hacı Bektaş’taki pir evine gitmiş, mü­cerredlik erkanını almış ve kulağına mengüş takmıştır.

Mücerredlik erkanı, Bektaşi dervişlerinin bekarlık yeminidir. Kulaklarına taktıkları mengüş ise, Allah’ın kulu (ab­dalı) oldukları anlamına gelen bir halkadır. Bektaşiliğin özgür­ce yaşandığı devirlerde mücerredlik erkanı tüm dünyada yal­nızca altı Bektaşi tekkesinde yapılabiliyordu.

Mehmed Ali Hilmi Dedebaba, mücerredlik erkanını dönemin Dedebabası Turabi Ali Baba‘dan almıştır. 1869 yılın­da da sonraki Dedebaba olan Selanikli Hacı Hasan Baba’dan hilafet alarak halife baba unvanı alır. Halife babalar Bektaşi­likte en fazla 12 tane olabilir ve dedebabanın Hakk’a yürümesi durumunda yenisini seçme hakkına sahiptirler. Bu yüzden Bektaşilikte çok önemli bir yerleri vardır.

Mehmed Ali Hilmi Dedebaba, aynı zamanda divan sahibi bir şairdir. Divanı Dedebaba Bedri Noyan tarafından ya­yınlanmıştır. Oldukça özenli bir çalışma olan bu kitapta şiirler hem yeni harflere çevrilmiş, hem de Dedebaba Bedri Noyan tarafından şerh edilmiştir. 1907 yılında Hakk’a yürüyen Mehmed Ali Hilmi Dedebaba, önce Merdivenköy Şahkulu Sultan Dergahı’nın meydanına, daha sonra da vasiyeti üzerine Gözcü Baba sofa­sındaki mekanında sırlanmıştır.

Kaynak ; İstanbul’un 100 Sufisi , Ebru Erte , İBB Yayınları .