Hacı Mustafa Efendi, aslen Tekirdağlı olup, Edirne’de ikamet etmiştir. “Helvacı Baba” olarak da tanınan Tekfurdaği, Pir Nureddin Cerrahi (1133/ 1721)’nin halifelerindendir. Hacı Mustafa Efendi’nin Nureddin Cerrahi’ye intisab edişi kaynaklarda şöyle anlatılmaktadır:
“Pir Nureddin Cerrahi, Sultan III. Ahmed’in annesi Gülnüş Emetullah Valide Sultan’ın şifalarına aziz nefesleri ve duası ile vesile olmasından sonra saraydan dergaha dönerken kendileri için hazırlanan saltanat kayığına binmeyip, bir pazar kayığı (dolmuş kayığı) ile Balat İskelesi’ne gelirler. Saraydan kendilerine hediye olarak verilen bir bohça ile, on kese akçeyi kayıkta bulunan diğer müşterilerden birini işaret ederek, Süleyman Veliyyüddin Efendi’ye o zata verilmesini emrederler. “Bu zatın bir ihtiyacı var, o ihtiyacını bununla görsün” buyururlar. Süleyman Veliyyüddin Efendi işaret edilen kişinin kulağına eğilip yavaşca “Şeyh Nüreddin Efendi’nin bu bohçayı ve on kese akçeyi hediye ettiğini ve bunlarla ihtiyacını giderebileceğini” söyler. Meğer Hafız Mustafa Efendi ismindeki bu zatın kızına kısmet çıkıp, kendisi de kızına çeyiz tedariki için İstanbul’a gelmiş olduğu, fakat yanındaki paranın çeyiz almaya yetmediğinden, kederli ve üzüntülü bir halde bulunuyormuş.
Balat İskelesi’nde bu ihsana nail olan ve bu dünyevi derdi derman bulan Hafız Mustafa Efendi bu açık keramet ve yüksek yardımdan fevkalade etkilenip, Pir Nureddin Cerrahi’yi takiben Karagümrük’teki dergaha gelir ve ona bende olur. Daha sonra memleketine dönüp, kızını evlendirdikten sonra tekrar Hankah-ı Şerife avdet ederek çile, halvet ve hizmetten sonra tac-hırka giyip, hilafet alarak memleketine gider.
Mustafa Efendi, mürşidi İstanbul’da hilafet aldıktan sonra Edirne’ye dönmüş, Hoca İvaz Mahallesi’nde, Yeni Tekke ismiyle anılan dergahı yeniden inşa ettirerek irşad faaliyetlerine başlamıştır. Bu arada hac farizasını yerine getiren Mustafa Tekfurdaği, hacdan sonra Edirne Üç Şerefeli Camii’ne imam olarak tayin edilmiş, 1180/ 1766’da irtihal ederek bu dergahın cümle kapısının sağ tarafına kendilerine mahsus türbeye defnolunmuştur. Halifesinin olmadığı ve tekkesinin mukabele gününün Pazar olduğu belirtilmektedir.
Edirne Cerrahi Tekkesi
Aynı zamanda “Cerrahi Tekkesi” ve “Horozlu Tekke” diye de bilinen Yeni Tekke, Çavuş bey Mahallesi’nde, Horozlu Caddesi’nde doksan altı numaradadır. Hacı Mustafa Tekfurdaği için yapılmış Cerrahi tekkesidir. Şeyh Mustafa Tekfurdaği, bu tekkenin türbesinde medfundur. Tekkede Mustafa Tekfurdaği ve onun oğlu Seyyid Mehmed Nureddin (Nüri) Efendi’nin şeyhlik yaptığı bilinmektedir.
Kaynak ; Osmanlının İkinci Başkenti Edirne’de Tasavvuf Kültürü , Dr. Selami Şimşek , Buhara Yayınları
