Hz. Safvan B. Muattal Türbesi ; Adıyaman İlinin Samsat ilçesine bağlı Taşkuyu köyü sınırları içerisindeki tepelik bir alandadır. Türbe Adıyaman il merkezine 40 km , Adıyaman Havaalanına 30 km, Samsat ilçe yoluna 1,5 km uzaklıktadır. Bu Mevkie ulaşım rahat ve yılın her ayı sorunsuzdur.
Andolu’nun başka hiçbir yerinde, geldiği yeni vatanından 40 yıl yaşayıp, oraya defnedilen Bir sahabi bulunmamaktadır.
” Ben onun hakkında hayırdan başka bir şey bilmiyorum” Hz. Muhammed (s.a.v.)
Hz. Safvan B. Muattal (r.a.) hicretin 18. yılından, hicretin 60 yılındaki vefatına kadarki 40 yılı aşkın süreyi Adıyaman bölgesinde geçirdi. Vatan edindiği bu topraklarda İslamiyetin yaygınlaşması içib Bizans ile amansız savaşlara girdi. Yaralandı ve Adıyaman’da şehit düştü.
Hicretin 5. (627) yılından önce müslüman oldu. Hendek Gazvesi’ne ve daha sonraki gazvelere katıldı. Uykusu çok ağır olduğu, ancak kendiliğinden uyanabildiği için Resul-i Ekrem onu ordunun artçısı olarak görevlendirir, o da unutulan eşyayı sahiplerine verirdi. Hz. Safvan B. Muattal’ın katıldığı ilk gazvenin İfk Hadisesi’nin cereyan ettiği Mustalik (Müreysi) Gazvesi olduğu kaydedilir. Bu gazvede yine arkada kaldığından konak yerinde birinin uyumakta olduğunu görmüş, “inna li’llah ve inna ileyhi raciun” ayetini (Bakara 56) yüksek sesle okuyunca orada uyumakta olan Hz. Aişe uyanmış, Safvan da tesettür ayetinden önce kendisini gördüğü için onu tanımıştı. Hz. Aişe gece karanlığında ihtiyacını gidermek için ordugahtan uzaklaşmış, dönüşünte gerdanlığını kaybettiğini farkedip onu aramaya koyulmuş, bu arada birlik onun hevdecinde olduğunu sanarak yola girmiş, Hz. Aişe de herkesin gittiğini görünce kendisini almaya gelmelerini beklerken uyuya kalmıştı. Hz. Safvan B. Muattal devesini çökertip onu bindirdi ve hayvanı yedeğine alarak kuşluk vakti ordunun konakladığı yere ulaştı. Daha sonra bu olay Abdullah B. Übey B. Selül’ün dedikodusu yüzünden Safvan İle Hz. Aişe hakkında iftiraya dönüştü. Fakat nazil olan ayetlerle onların suçsuzluğu ortaya çıktı. Ayet inmeden öncede Resul-i Ekrem ” Ben onun hakkında hayırdan başka bir şey bilmiyorum” diyerek Hz. Safvan’ın dürüstlüğünü dile getirmişti.
Hz. Peygamber (s.a.v.)’in deve çobanını öldürüp develerini kaçıran kişilerin yakalanması için Kürz b. Sabit ile birlikte görevlendirilen Safvân ayrıca İyâz b. Ganm kumandasında İslâm fetihlerine katıldı. Hz. İyaz B. Ğanm komutasındaki ordunun sol cenah komutanı olarak önce Urfa’yı fethetmiş, sonrada Ermeni merkezi olan Adıyaman- Samsat’ı feth ederek oraya yerleşmiş, yıllarca burada komutanlık/ Valilik yapmış, İslma’ın Anadolu topraklarına yayılmasına öncülük etmiş ve burada şehit olmuştur. Hz. Safvân, Resûl-i Ekrem (asv)’den iki hadis rivayet etmiş (hadisler için bk. Müsned, V, 312), kendisinden Saîd b. Müseyyeb, Ebû Bekir b. Abdurrahman, Saîd b. Ebû Saîd el-Makbürî gibi tabiîler rivayette bulunmuştur.
