Evliya, Sahabe, Peygamber Kabirleri
Evliya ve Sahabe
Kazakistan – Sayram’da Şehir merkezinde.
10. yüzyılda inşa edilen yapı, Yüksek sivri kubbesi, taçkapı anlayışıyla yükseltilen ön cephesi ile türbe yapılarının genel karakterini yansıtır. Ancak, giriş eyvanının sepet kulpu biçimindeki kemeri, küçük payandalarla oluşturulan yüzey oynunları, köşelerindeki kemerli alınlıklarıyla cephenin kurgusu, bölgedeki diğer eserlerden tamamen farklıdır.
Kazakistan – Çimkent’e bağlı Sayram kasabasında şehir girişindeki kabristanda.
Sayram’da şehir girişindeki kabristanda yer alır. Mezarlığın kapısındaki kitabeye göre 9. yüzyılda, türbe kapısındaki levhaya göre 14. yüzyılda inşa edilmiştir. Yanlarda türbe, ortada mescit ile meydana gelen üç bölümlü bir yapıdır. Üç birim de yüksek kubbelerle örtülüdür. Mescit bölümünün kubbesi, ön cephenin ortasındaki taçkapıyı da aşacak şekilde iyice yükseltilmiştir.
Kazakistan – Çimkent -Sayram ‘ın girişinde
Hace Ahmet Yesevi hazretlerinin babası olan; Hace İbrahim Ata hazretleri; menkıbeleri ve kerametleriyle halk arasında tanınan, herkesin kendisine saygı duyduğu ve muhabbet beslediği büyük bir zat idi. Hace ibrahim hazretleri hem yüksek ilmi ve temiz nesebiyle hem de yürüttüğü hizmet ile önemli bir şahsiyettir. Zira dergahının bulunduğu ve irşad hizmetini yürüttüğü Sayram kasabası o dönemde bir ribat şehri halindeydi, İslamiyet’in hızla yayıldığı Türkistan topraklarında, özellikle sınırları korumak amacıyla uç şehirlere kurulan ribatların birer ilim merkezi olarak da islam dininin yayılmasında ve yaşanmasında önemli bir yeri vardı.
Yesevi hazretleri dünyaya geldikten birkaç sene sonra annesi vefat eder. Çocukluk döneminde evladının terbiyesi ve irşadıyla babası Şeyh İbrahim Ata meşgul olur. Yesevi hazretleri altı yaşında iken Şeyh İbrahim Ata de ahirete irtihal eder.
İbrahim Ata hazretleri vefat etmeden evvel oğlunu ablası Gevher Şehnaz Hatun’a emanet eder. Vefat etmeden birkaç gün öncede kızına şu nasihatta bulunur ;
”Kızcağızım… Gönlümüze gelen o hoşluktur ki Allah’ın bize bu dünyada bağışladığı ömrün son günlerindeyiz. Kardeşin Ahmed’e sahip çıkasın, onu yalnız bırakmayasın… Bilesin ki Allah ona velayet makamından büyük bir ikram verecek. Ümidim odur ki Ahmed kendi zamanının en büyük velilerinden olacak. Dergahımda bağlı duran bir sofra bulunur. Ahmed o sofrayı açtığında, anlaki Ahmed’in meydana çıkma günü gelmiştir. Bu sözlerim sana vasiyetim ve nasihatimdir.”
Hace Ahmed Yesevi hazretleri ; Divan-ı Hikmetin de babası Şeyh İbrahim Ata hazretlerini yadederek ;
‘‘Arzuluyum akrabalık vilayete,
Ulu Babam ravzaları Ak Türbet’te
Babamın ruhu saldı beni bu gurbete,
Hiç bilmem nasıl taksir kıldım işte ”
Yesevî hazretlerinin “Ak Türbet” olarak ifade ettiği yer, babası ve ilk mürşidi şeyh İbrahim Ata hazretlerinin merkadi saadetleridir. Bugün Sayram kasabasinda, mutevazi bir kubbe altında bulunan Şeyh İbrahim Ata Türbesi, Allah dostlarının “iki dünyanın anahtarı” olarak buyurdukları bir mekan-ı aşk olarak ziyaret edilmektedir.
[toggle title=“Kaynaklar load=”hide”]Kaynak
Kazakistan – Çimkent – Sayram’da şehir merkezinde
Hoca Ahmed Yesevi’nin annesi Ayşe Hanım için inşa edilen türbe (11.-12yy) halk arasında Karaşaş Ana olarak bilinir. Karaşaş Ana , Ahmet Yesevi hazretleri 1-2 yaşlarında iken vefat etmiştir. Türbe-i şerifi ; yan yana iki cephesinin taçkapı anlayışıyla yükseltilmesiyle, diğer yapılardan farklılaşır. Türbe örten yüksek kubbe, alttaki sekizgen , üstteki silindirik formlu iki kasnakla yükseltilmiştir.
Kazakistan – Çimkent – Sayram’da İbrahim Ata hazretlerinin yakınında
Hace Ahmet Yesevi Hazretlerinin dedesidir.