Cemaleddin Uşşaki (k.s.)

İstanbul – Eyüp – Eğrikapı da Hirami Ahmed paşa camii avlusunda

Kutbul Arifîn,Gavsü’l-vasılin, sultanü’l-evliya, pak-i Seyyid Cemaleddin Uşşakî Hazretleri Uşşakiye tarikatının Cemaliye şubesi kurucusudur. Edirne’de doğmuştur. Edirnevî namıyla da bilinir. İlk tahsilini Bağdadî adiyle şöhret bulan Şeyh Mehmed Hamesi’den almıştır. Aynca Şeyh Hasan Sezaî Hazretleri’nden de ders alarak Gülşeniye, Sünbüliye, Şabaniye ve Nakşibendiye tarikatlarının usul ve erkanını öğrenerek her tarikatın irşadına me’zun ve kamu bir şeyh haline gelmiştir.

Edirne’de bir müddet doğru yolu arayanlara yol gösterdikten sonra İstanbuI’a gelerek Edirnekapı haricinde yaptırdığı dergahta on yıl irşadla meşgul oldu. Selahaddin Uşşakî Hazretleri’nin mürşidi olan bu yüce gönül sultanı 1164 hicri yılında bu fani alemden göçtü. Turkçe dlivanı ve çok güzel ilahileri vardır.
Vefatına tarih:

Okur derviş Lebib asa sena
hani seza tarih Cemali nür-i manada
cilayı aynı Uşşakî – 1757

olarak düşürülmüştür.

Cemaleddin Uşşakî Hazretlerinin türbesinin dış ön cephesindeki kitabe:

Kutbü’l-A’zam, Gavsü’l-Mekarim Sultanü’l-Evliya Pîr-pak Seyyid Cemaleddin Uşşakî (k.s.a.) Hazretlerinin türbe-i kabridir.

Esselam ey zübde-i Ali Muhammed Mustafa
Nesl-i Aliyy-el Mürteza Hasen Huseyn Mücteba
Ey mü’min gel eyle dua bulasın Rıza-i Nür-i Hüda
Ya Rab, Al-i Resül’den ümmet-i aşıkanı eyleme cüda.
Vefat tarihi: 1164

Kaynak ; İstanbul Evliyaları ve Fetih Şehidleri – Şevket Gürel , İstanbul’daki Tarihi Türbe ve Mescidleri İmar Vakfı , 1988

Selahaddin Uşşaki (k.s.)

İstanbul – Fatih’de Tarihi Tahir Ağa caminin bahçesindedir. Esrar dede sokakta.

18. yüzyılda Uşşaki tarikatının Cemali kolunu ku­ran Cemaleddin Uşşaki, Eğrikapı’da kendi adıyla anılan tekkede postnişinlik yapmış ve burada Uşşakiliğin bir diğer önemli ismi olan Salahaddin Uşşaki‘yi yetiştirmiştir.

Hakkında fazla bilgi olmayan Salahaddin Uşşaki’nin doğum yerinin Balıkesir olduğu kabul edilir. 20’li yaşlarda İstanbul’a gelen Salahaddin Uşşaki, rüyasında İbnü ‘l Arabi’yi görmüş, bundan sonra keşfi açılmıştır. Eğitim için Mısır’a giden mutasavvıf, İstanbul’a dönüşünde Edirne’den tanıdığı Cemaleddin Uşşaki ile karşılaşmış ve ona biat etmiştir. 7 yıl süren tasavvufi eğitimin ardından şeyhinden hilafet almış.

Aynı zamanda Cemaleddin Uşşaki’nin müridi ve damadı olan şeyh, iki divan sahibi bir şairdir ve Türk şiirine Regaibiye’yi kazandırmıştır. Fatih ‘te, Haydar Mahallesi Esrar Dede Sokak’ta bu­lunan Tahir Ağa Tekkesi, Kapıcıbaşı Seyyid Mehmed Tahir Ağa tarafından 1760 yılında yaptırılmıştır. Salahaddin Uşşaki buraya padişah III. Mustafa tarafından tayin edilmiştir. Aslın­da kuruluşunda Nakşibendi tarikatına bağlı olan Tahir Ağa Tekkesi, Salahaddin Uşşaki’nin burada posta oturması ile Uş­şakiliğin Salahi kolunun merkezi olmuştur.

Tekkenin özgün mimarisini günümüze kadar koru­duğu belirtilir. Tekke semahanesi, 7.70×7 metre ölçüsündedir. Binanın güneybatı köşesinde şeyh odası vardır. Ahşap mina­resine kadın mahfilinden geçilir. İstanbul’daki Halveti tekke­lerinde az sayıda örneği görülen tahtavi (yeraltına yapılmış) çilehanelerden biri, Tahir Ağa Tekkesi’ndedir.Tekkenin hazi­resinde, şeyh Salahaddin Uşşaki’nin türbesi bulunur