Evliya, Sahabe, Peygamber Kabirleri
Evliya ve Sahabe
İzmir – Basmane Kubilay Mah 1021 sokakda
İmamı Caferi Sadık Tayyar türbesi Kubilay Mah. 1021 Sk.da bulunmaktadır. Yapının bir ailenin özel mülkiyetinin bir kısmını işgal ettiğinden fotoğraf çekiminin oldukça zor ve ailenin izinine bağlıdır.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir’in Basmane semtinde Fettah Mahallesi 1297 sokakta
İzmir’in Basmane semtinde Fettah Mahallesi 1297 sokakata bulunan türbe aynı anda Mescid olarakta uzun yıllar kullanılmıştır.
Yapımının 1800’lere dayandığı ileri sürülen Şeyh Bedrettin türbesi içinde iki sanduka vardır. Burada medfun bulunan zatlar Horasan erenleri diye bilinir. Fettah Mahallesi 1297 sokakta bulunan tarihi türbe, İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nde, “Şeyh Bedri Efendi Mescidi” ismiyle, tarihi bir yapı olarak kayıtlı bulunmaktadır. Yıllarca esnaf tarafından bakımı yapılarak hizmeti sürdürülen yapının restorasyonunun gerektiği ileri sürülür.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir – Basmane’de kocakapı semtinde 1282 sokakda.
Salih Dede (sali) Yatırı Basmane Kocakapı semtinde 1282 Sk. Karakapı ya da Koca Kapı denen ve aslında Roma Dönemi su kemeri olan yapı kalıntısının dibinde kendine yer bulmuş bir yatırdır. Aslında görülen bir duvar girintisidir ve mezar yapısı gözükmez. Burada çevre kadınları tarafından zaman zaman mum yakılmaktadır ve bu yüzden su kemerinin alt tarafını is kaplamıştır. Bu yatırın, Konak’taki diğer yatırların kardeşi olduğu ve geceleri gözüktüğü anlatılır. Yakınında Vali Kazım Paşa İlköğretim Okulu vardır. Osmanlı döneminde bu bölge tamamen mezarlıktır.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir – Konak’da 424 sokak’da.
Tezveren Dede’nin kabri, Konak 424 Sk.’ta Damlacık Semtindedir. Sokak başında olan bu yatırda kadınlar tarafından mum yakılmakta ve dilek dilenmektedir. Gerçek mezar asfaltın altındadır. Mezar taşı sokak köşesine taşınmıştır.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir – Konak ‘da Şeyh camii yanındaki türbesinde
İzmir’de yetişen Celveti büyüklerinden. Tahsili ve ailesi ile ilgili fazla bir bilgi yoktur. Aziz Mahmud Hüdai hazretlerinden hilafet almış ve İzmir’e gelmiştir. Izmir’de Tilkilik-Dönertaş’da Yazıcı Mahallesi 961 numaralı sokakta bulunan Şeyh Mustafa Camii onun tarafından yaptırılmıştır. İlk zamanlarda Tezveren Dede Camii dedenilen bu caminin yanında türbesi bulunmaktadır. Cami 1645 yılında külliye olarak yapılmış, medrese, tekke faaliyeti de görmüştür.
Cami 1939’larda askeriye namina depo olarak kullanılmış, nübet tutan askerler yatırın gece dolaştığını bunu ayak seslerinden ve boşalan ibriklerden anladıklarını söylemişlerdir. Bir ara türbeyi yıkmak isteyen kimsenin eli ayağı felç olmuştur. Çocuğu olmayan ve dileği bulunanlar sıkça ziyaret etmektedir.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir – Konak’da Yıldırım Beyazıt İlkokulunun hemen yanında
Mevcut arşiv kaynaklarına göre zaviyeyle ilgili kayıtlar I Selim dönemine (1512-1520) yıllarına kadar uzanmakla beraber, kuruluş tarihi XIV. Yüzyıl olarak düşünülmektedir.
Her ne kadar Emir Sultan Türbesi olarak adlandırılsa da; İzmir in Türk kimliğine kavuşmasını sağlayan Aydınoğlu Gazi Umur Bey in komutanlarından Seyyid Mükremiddin in mezarının bulunduğu zaviyedir. Seyyid Mükremiddinn in 1340-1350 yılları arasında öldüğü sanılmaktadır.
Zaviyeler, Anadolu da Selçuklu devletinin kuruluşundan itibaren önemli bir rol üstlenmiş sosyal ve dini içerikli oluşumlardır. Bu tür yapılar 14. ve 15. yüzyılda Anadolunun en ücra köşelerine kadar yayılmıştır. Zaten bu yapıların kuruluş amaçları da bazen bir yörenin yerleşime açılması, bazen yolların güvenliğinin sağlanması, bazen de yoksulların barınmasını sağlamak olmuştur. Bir ahi veya tarikat şeyhi önderliğinde kurulmuşlardır.
Zaviye şu an; Konak ilçesi 951 – 954 sokaklar arasında yer almaktadır. Aydınoğlu Gazi Umur Bey tarafından inşa edilmiş olan türbe, sonradan kendi adıyla anılan Namazgah veya Şeyh Mahallesi olarak adlandırılan bölgenin çekirdeğini oluşturmuştur. Dolayısıyla, Emir Sultanın İzmir in Türkleşmesine önemli katkıda bulunan bir kimlik ve kişiliğe sahip olduğunu ifade etmek mümkündür.
Zaviye; Türbe, harabe halindeki aşhane, hamam ve Mevlevihane olarak kullanıldığı düşünülen yapılardan oluşmaktadır. Bu yapıların yanı sıra Seyid Mükeremeddinin naşının bulunduğu Emir Sultan Türbesinin bahçesinde birde Hazire bulunmaktadır.
[toggle title=“Kaynaklar load=”hide”] Kaynak
İzmir ili, Menemen ilçesi Kazımpaşa Mahallesi Yıldız Tepe mevkii batısında yol üzerinde bulunan Hıdır Dede Türbesi Kubilay anıtı giriş kapısı ilerisindedir.
Şehre hakim Hıdır Tepe mevkiinde halk arasında Hıdır Dede olarak bilinen yatırın bulunduğu yerde, iki ayrı mezar bulunmaktadır. Anlatılır ki, İzmir-Manisa-Menemen üzerinden kervanlarla iki günde kat edildiğinden iki günlük yolculuğun yarısı Menemen’e denk gelmektedir. Bu sebeble Saruhan Beyi bir günlük yolculuğun gece molası için konaklama yeri olarak Menemen’i uygun görür. Bir bedesten ile han inşa edilmesi için Kamil Dedeyi görevlendirir. Han ve bedesten inşaatını halen mezarları Hıdırlık Tepesinde bulunan iki usta yapar. Bu arada Kamil Dede Taşhan’ın yanındaki türbeyi kendisi için yaptırır. Nitekim ölümünden sonra bu türbeye gömülür. Taşhan, Bedesten ve Kamil Baba Türbesinin inşaatı için gereken su, ilginç bir yöntemle Hıdırlık Tepesindeki kuyudan sağlanır. Kuyunun suyu diğer kuyulardaki gibi alttan veya yanlardan gelmemektedir. Su üst taraflardan gelmekte olduğundan, iki usta tarafından V seklinde oyularak kuyuya daha çok su gelmesi sağlanılmıştır. Kuyunun tabanında toplanan sular borularla, az aşağıda, bugünkü çeşmenin bulunduğu yere akıtılır. Suyun bir bölümü künk borularla Taşhan yakınına getirilir. Buldukları suyun kesintisiz aktığını gören ustalar, inşa ettikleri çeşmenin yanı başına da öldüklerinde gömülmeleri için bir yer ayırırlar. Nitekim öldüklerinde vasiyetleri üzerine çeşmenin yanına gömülürler. Halen Hıdır Tepede bulunan iki mezar bu ustalara ait mezarlardır. Halk arasında yaygın adı ise Hıdır Dede Yatırı’dır. Ustaların adları ise bilinmemektedir. Halk burada dertlerine çare bulmak maksadıyla mum yakmakta, yakınlardaki ağaçlara bez bağlamakta, bir kısmı da çeşitli adaklar adamaktadır.
Türbe İlyas isminden dolayı hıdrellez zamanı olan 5-6 mayıs da aşırı kalabalık olmaktadır.
İnançlara göre iyileri mükafatlandırıp, kötüleri cezalandıran, zorluklarda yardımcı olan ve bolluğa kavuşturan Hızır’ın İlyas Peygamberle buluştuğu 5-6 Mayıs Dilek Bayramı olarak kutlanıyor.Halk arasında kabul edilen bu inanca göre o gece Hıdrellez Ateşi yakılacak. Ateş üzerinden atlayan vatandaşlar dilek tutacak. Yıldız Tepe mevkiinde yol kenarında bulunan Hıdır Dede Türbesi Hıdırellez Bayramı dolayısıyla Menemen ve çevre ilçelerden gelen vatandaşların akınına uğramaktadır.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
Kasımpaşa mahallesi, Türbe Sokakta yer alan ve şimdi tamamen yenilenmiş olan Kasımpaşa Camii`nin güneydoğu kenarındadır.
Rivayete göre türbede Kasım Paşa ve oğlu bulunmaktadır. Başka bir rivayete göre de Kasım Paşa türbeyi 1407 yılında Girit Savaşında üstün başarı gösteren bir askeri için yaptırır. Daha önceleri Kasımpaşa Camisine bitişik olarak yapılmış olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Türbenin giriş kapısının üzerinde bulunan ve tam okunamayan kitabesinden ise 1406 senesinde, Abdullah oğlu Ali Ağa tarafından yaptırılmış olduğu sanılmaktadır. Türbe , 8 gen planlı ve almaşık duvar örgülü ve dıştan kiremit kaplı bir kubbe ile örtülüdür. Kalan izlerden girişinin önünün revaklı olduğu anlaşılmaktadır. Basık kemerli giriş kapısı fırfırlı bir çökertme içine alınmıştır. Türbe iç kısmı dışta olduğu gibi 8 gen plan şemasına sahip olup kenarlar alt seviyede fırfırlı kemerli çökertmeler içine alınmıştır. Üst seviyede ise cami ile bitişen kenarlar dışındaki 6 kenarda teğet kemerli birer küçük tepe penceresi yer almaktadır. Türbe de orta alanda bir büyük bir küçük iki sanduka yer almaktadır. Bu sandukalar kitabeli , herhangi bir mezar taşı ihtiva etmemektedir
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir – Kemalpaşa ilçesine 14 km uzaklıkta bulunan Gökyaka köyünde
İzmir ilinin Kemalpaşa İlçesine 14 km. mesafede bulunan Gökyaka köyünde Şehit Şah Ahmet isimli bir türbe bulunmaktadır. Türbe Gökyaka Köy camisinin hemen yanındadır. Kübik yapı üzerine kubbe ilavesiyle basit görünüşlü bir yapı olup bir hazire içersinde yer almaktadır. Haçlı Seferleri sırasında Şah Ahmet’in askerleriyle birlikte şehit düşmüş olduğu nakledilir. Horosan alperenlerinden olduğu söylenen Şah Ahmet hakkında fazla bilgi bulamadık.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun
İzmir – Kemalpaşa – Sinancılar köyünde
Sinancılar, İzmirin Kemalpaşa ilçesine bağlı Bağyurdu beldesine bağlı şirin mi şirin sımsıcak bir Yörük köyüdür. Kemalpaşa ilçe merkezine 22 km uzaklıktadır.
Türbe köyden uzakta ormanlık alanda oldukça yüksek bir yerdedir. Daha sonraları türbe çevresi mesire yeri olarak düzenlenmiştir.
Sinan Dede hakkında değişik söylemler varsa da en ilgi çekeni; Bayındır ilçesini ihya eden ilk yerleşen ve camiler, hamamlar, hanlar yaptıran , yaşamın büyük bir bölümünü Bayındıra harcayan bir kişi olduğudur. Bu kişinin hayatının son dönemlerini Bayındır’lara kızıp küserek Bayındırı dağdan aşıp Sinancılar köyüne yerleşip hayatının sonuna kadar burada yaşayıp ölen bir kişi olduğudur.
Diğer bir söylence de diğer Kemalpaşa erenleri ( Hamza Baba , Kurt Baba Tufan Dede ile kardeş oldukları Horosan erenlerinden olup İslamın yayılması için mücadele ettikleri ve bu uğurda hayatlarını kaybettikleridir.
Kaynak
Abdulhalim Durma , İzmir Evliyaları ,
http://www.erolsasmaz.com
Not ; Fotoğrafları kullanmamıza izin veren Erol Şaşmaz Bey’den Allah razı olsun